Rozpoczyna się w roku 1957 oraz ma bogatą tradycję. Na początku szkoła mieściła się w budynku pokoszarowym. W roku 1974, wraz z przeniesieniem szkoły do nowo wybudowanego budynku przy ul. Magazynowej, nadano jej imię Janusza Kusocińskiego.

Od wielu lat uczniowie naszej szkoły zdobywają liczne puchary i medale na zawodach sportowych, zarówno na szczeblu rejonowym jak i wojewódzkim.

Osiągają również sukcesy w olimpiadach i konkursach przedmiotowych.

Do roku 2000 naszą szkołę opuściło 3450 absolwentów.

Początki "Trójki" sięgają 1957 roku. Wtedy to, decyzją władz oświatowych ówczesnego województwa białostockiego i powiatu zambrowskiego, przekazano jeden z budynków koszarowych (tzw. K-17, obecnie siedziba ZSZ) na Szkołę nr 3. Stało się to możliwe dzięki opuszczeniu miasta przez stacjonującą tu jednostkę wojskową.

Inauguracja pierwszego roku szkolnego nowej placówki oświatowej odbyła się 1 września 1958 r. Trwał jeszcze remont budynku. Oddano do użytku tylko pomieszczenia na pierwszym piętrze. Na drzwiach budynku widniał napis "Do szkoły wchodzić nie wolno", nie wyschły bowiem świeżo pomalowane ściany, okna i drzwi. Pierwszą kierowniczką (odpowiednik dzisiejszego dyrektora) została p. Halina Łapińska. Nauczyciele tworzący Radę Pedagogiczną zostali przeniesieni z funkcjonujących już szkół: nr 1 i nr 2, a także zostal oddelegowani z Wydziału Oświaty.

Początki nauki i pracy były bardzo ciężkie. Istniało tylko 6 sal lekcyjnych, nie było szatni, kancelarii, pomieszczeń na sprzęt i pomoce. Dopiero na początku roku szkolnego 1959/60 zakończono remont budynku. Na parterze umieszczono świetlicę, szatnię i salę do prac ręcznych. Szybko rosła liczba uczęszczających dzieci. W 1962 r. w szkole było już 624 uczniów, ostatnią klasę (wówczas siódmą) opuściło 54 absolwentów.

W kwietniu 1963 r. sportowcy "Trójki" osiągnęli swój pierwszy wielki sukces, zajmując I miejsce w eliminacjach powiatowych i II miejsce w zawodach podokręgowych w gimnastyce. Odnosili też zwycięstwa w dyscyplinach zimowych (łyżwiarstwie szybkim, narciarstwie). Warto podkreślić, że działo się tak mimo braku sali gimnastycznej i boiska sportowego, którego budowę rozpoczęto jesienią 1965 r.

Rok szkolny 1963/64 przyniósł wiele zmian. Zmniejszyła się liczba uczniów, pożegnała się z "Trójką" część nauczycieli. Związane to było z otwarciem nowej SP nr 4 i zmianą rejonizacji.

Koniec lat 60-tych to trudny okres pracy szkoły spowodowany jej przepełnieniem. Rozbudowuje się osiedle, przybywa więc dzieci. W 1968 r. rozpoczęło naukę 930 uczniów w 29 oddziałach. Zatrudnionych było 35 nauczycieli. W kronice szkoły znalazł się następujący zapis: "Do ogromnej ciasnoty i tłoku dołącza się zimno. Przy większych spadkach temperatury osiągamy w klasach +4°C do +10°C. Marzną dzieci, marzną nauczyciele."

26 kwietnia 1969 r. w dalekim Szczecinie miało miejsce ważne wydarzenie nie tylko dla "trójki", ale też dla całego miasta. Kierowniczka szkoły, p. Halina Łapińska, została matką chrzestną statku, któremu nadano imię "Zambrów". Pół roku później delegacja mieszkańców i nauczycieli wzięła udział w uroczystości podniesienia bandery na n/s "Zambrów".

Na początku lat siedemdziesiątych kłopoty z przepełnieniem szkoły stały się coraz większe. Uczęszczało do niej 1100 uczniów w 37 oddziałach. Zajęcia lekcyjne kończyły się nawet o godz. 20.10. Zapis w kronice: "Dzieci trzeciej zmiany zasypiają na lekcjach. Rozpaczliwie szukamy wyjścia z tragicznej sytuacji." Udało się jednak zaadaptowanie budynku zastępczego. Pomogło też przejście części uczniów do wyremontowanej SP nr 1 (po czwartej od 1957 r. zmianie rejonizacji). Nadzieję na zmiany stworzyła budowa nowej szkoły na osiedlu pokoszarowym. Nauczyciele twierdzą, że ,,wszystkie znaki na ziemi i niebie wskazują, że rok szkolny 1973/74 będzie ostatnim spędzonym przez nas w budynku zbudowanym za cara Mikołaja".

W tym okresie ,,Trójka" odnosi wiele sukcesów sportowych. Związane one są z pracą dwóch nauczycieli w-f: p. Ryszarda Dybowskiego i p. Jerzego Juchniewicza. Powstał Szkolny Klub Sportowy, noszący nazwę ,,Orkan". W kronice zapis: ,,Oby ta nazwa stała się synonimem szybkości, siły i wysokiej formy naszych młodych sportowców".

W 1974 r. ,,wszyscy już żyjemy sprawami nowej szkoły. Wystąpiliśmy o nadanie jej imienia Janusza Kusocińskiego". 1 września odbyła się wspaniała uroczystość otwarcia szkoły. Delegacja uczniów udała się na wycieczkę do Palmir koło Warszawy-miejsca śmierci wielkiego sportowca i Polaka. Do dnia dzisiejszego tradycją ,,Trójki" stało się, że chociaż raz w ciągu ośmiu lat nauki każdy powinien odwiedzić cmentarz w Palmirach, gdzie pochowany jest Janusz Kusociński.

Zakończenie roku szkolnego 1974/75 zbiegło się jednocześnie z przejściem na emeryturę p. Haliny Łapińskiej, która 18 lat pełniła funkcję kierowniczki SP nr 3. Nowym dyrektorem został p. Tadeusz Kossakowski.

Schyłek lat 70-tych okazał się rekordowym pod względem liczby dzieci (około 1300) i ilości oddziałów (41). Nowością były klasy o profilu sportowym. Imię patrona szkoły zobowiązuje do wysiłku. Praca treningowa przynosiła spodziewane efekty: I miejsce w klasyfikacji szkół na III Łomżyńskiej Olimpiadzie Młodzieży. Największe sukcesy odnoszą dziewczęta w czwórboju lekkoatletycznym (II miejsce w Polsce), w sztafetowych biegach przełajowych (IV lokata), wielobojach lekkoatletycznych (VII miejsce). Na wyróżnienie zasługują wyniki Doroty Gniazdowskiej (I miejsce w kraju w wieloboju wytrzymałościowym) i Marzeny Pełszyk (III lokata w tej konkurencji). Chłopcy pozazdrościli dziewczętom ich osiągnięć. W 1978 roku zdobyli I miejsce w Polsce w zawodach ,,Sprawni jak żołnierze". Indywidualnie złoty medal zdobył Dariusz Broniek. To tylko niektóre z osiągnięć sportowych szkoły. Były one zasługą nauczycieli w-f , dwóch już wymienionych wcześniej i trzeciego -p. Piotra Skawskiego.

W 1982 r. "Trójka" po raz pierwszy prezentuje się w telewizyjnym programie pt. "Zabawa nie zna granic". Rywalizacja z łomżyńskimi szkołami przyniosła III miejsce.

Oczywiście "Kusy" to nie tylko sport. Uczniowie szkoły wielokrotnie zwyciężają w olimpiadach przedmiotowych na szczeblu wojewódzkim (z j. polskiego, matematyki, fizyki, chemii itd.).

1 IX 1984 r. kolejna zmiana na stanowisku dyrektora. Po odejściu na emeryturę p. Tadeusza Kossakowskiego obowiązki przejmuje p. Jadwiga Zawistowska i pełni je do dnia dzisiejszego. W tymże roku, z okazji Miesiąca Pamięci Narodowej, po raz pierwszy obchodzone jest Święto Patrona. Na uroczystość przybywają zaproszone poczty sztandarowe SP Nr 4 i SP Nr 5. Rozpoczyna się kultywowana do chwili obecnej tradycja spotkań dyrektorów, opiekunów i przedstawicieli samorządów zambrowskich szkół podstawowych. Jednocześnie co roku przeprowadzany jest wśród uczniów konkurs wiedzy o patronie szkoły Januszu Kusocińskim.

8 kwietnia 1986 r. zainaugurowany został kolejny zwyczaj w życiu "Trójki" -

przyznawanie tytułu "Przyjaciela Szkoły" osobom, które w szczególny sposób zasłużyły się dla tej placówki. Pierwszymi wyróżnionymi byli: p. Teresa Szumowska (dyrektor Miejskiego Domu Kultury), p. Eugeniusz Borowski (b. przewodniczący Komitetu Rodzicielskiego) i p. Mieczysław Kowalski (prokurator rejonowy). Obecnie tytuł "Przyjaciela Szkoły" otrzymali także: p. Andrzej Gniazdowski (b. przewodniczący Rady Miasta), p. Lech Feszler (senator RP), p. Stefan Piszczatowski (b. przewodniczący Komitetu Rodzicielskiego), p. Jerzy Wysocki (sponsor) i p. Waldemar Gołaszewski (b. wice-przewodniczący Komitetu Rodzicielskiego).

W kwietniu 1988 r. sportowcy i kibice "Trójki" wyjechali do Ostrołęki, aby wziąć udział w programie "Konkurs 5 milionów". Był to drugi występ przed kamerami telewizyjnymi. Po walce z reprezentacjami SP nr 3 z Działdowa i SP nr 7 z Ostrołęki uczniowie z Zambrowa zajęli III miejsce. Pozostał żal i niedosyt, lecz nie z powodu porażki. "Bolą niegrzeczne komentarze, boli różny stosunek prowadzącego i sędziów do dzieci, boli "szczęśliwe" losowanie, dzięki któremu drużyna gospodarzy dwa razy wchodzi do finału bez gry". Ten komentarz kronikarza świadczy, jakie były nastroje po powrocie. Cóż, takie jest życie. Po raz trzeci przed kamerami telewizyjnymi zaprezentowała się "Trójka" w 1995 r. w programie "Krzyżówka 13-latków". Uczennica Joanna Sawicka zajęła wtedy II miejsce.

W listopadzie 1988 r. delegacja szkoły wzięła udział w I Sejmiku Ogólnopolskiego Klubu Szkół im. Janusza Kusocińskiego, który odbył się w Suchaniu (województwo szczecińskie). Przedstawiciele "Trójki" brali również udział w kolejnych sejmikach: w Wyczółkach (województwo skierniewickie) i w Hanulinie (województwo kaliskie). Nie są to tylko spotkania będące forum wymiany doświadczeń. Jak przystało na szkoły noszące imię wielkiego sportowca, odbywają się także biegi przełajowe. W jednym z nich, w 1993 r., zwyciężył Konrad Gołaszewski (wówczas uczeń kl. VI), który odebrał nagrodę z rąk mistrza olimpijskiego z Rzymu - Zdzisława Krzyszkowiaka. Natomiast w 1997 r. "Trójka" wywalczyła Puchar PZLA za zdobycie II miejsca w punktacji zespołowej.

W kwietniu 1990 r. na uroczystym apelu poświęconym patronowi po raz pierwszy zaprezentowany został nowy hymn szkoły. Słowa napisane zostały przez bliżej nieznanego nam autora (byłego nauczyciela szkoły w Suchaniu), zaś muzykę opracował p. Wiesław Saniewski (były pedagog "Trójki"). Refren przypomina: "Niech "Kusy" będzie twoim wzorem, od Niego się historii ucz. Kto umie przegrać, lecz z honorem, ten znalazł do zwycięstwa klucz."

Od 1991 r. samorząd uczniowski wspólnie z Radą Pedagogiczną przyznaje tytuły "Absolwenta Roku". Pierwszą laureatką została Ewa Łukaszewicz, a kolejnymi: Anna Suwalska, Grzegorz Zawistowski, Adam Sierzputowski, Danuta Wdziękońska, Anna Jasionowska, Michał Ogrodnik, Tomasz Świerżewski i Joanna Sawicka.

W czerwcu 1992 r. z inicjatywy "Trójki" odbył się I Międzyszkolny Memoriał Biegowy im. Janusza Kusocińskiego. Od tej pory co roku rywalizują między sobą sportowcy z zambrowskich szkół podstawowych. W rozegranych dotychczas siedmiu edycjach zawodów zarówno dziewczęta jak i chłopcy zwyciężali pięciokrotnie. Pierwsze trzy memoriały rozegrane zostały na stadionie miejskim, zaś od 1995 r. zawody odbywają się na nowo wybudowanym mini-stadionie szkolnym. Warto przypomnieć, że powstał on również dzięki pracy i pomocy rodziców i uczniów, za co w Ogólnopolskim Konkursie "Zrobimy to sami" zajęliśmy III miejsce w Polsce.

Oprócz konkurencji lekkoatletycznych SP nr 3 najbardziej znana jest w województwie z piłki koszykowej. Wielokrotnie zwyciężała w mistrzostwach na szczeblu regionu, a także reprezentowała Łomżyńskie w zawodach makroregionu mazursko-warszawskiego. Można powiedzieć, że jest "stolicą" łomżyńskiego basketu. W 1998 r. dziewczęta startowały w Mistrzostwach Polski w Czwórboju L. A. i zajęły 23 miejsce. Znaczących sukcesów sportowych szkoła miała w ostatnich latach wiele, lecz nie sposób ich tutaj wszystkich wymieniać, bo powstałby drugi równie obszerny artykuł. Te sukcesy są efektem pracy kolejnych nauczycieli w-f, wśród nich absolwentów naszej szkoły p. Jarosława Pogorzelskiego, Leszka Wiśniewskiego i Roberta Karwowskiego.

Wychodząc naprzeciw nowym trendom w sporcie, uczniowie "trójki" uprawiają różne nowe dyscypliny m. in. korfball. Jest to gra podobna do koszykówki, koedukacyjna-drużyna składa się z czterech dziewcząt i czterech chłopców-piłkę wrzuca się do autentycznych wiklinowych koszy. Jest ona bardzo popularna w Holandii. To od Holendrów właśnie uczymy się i doskonalimy techniki gry. Wymieniamy zdobyte doświadczenia oraz odwiedzamy się w naszych krajach. Ostatnio byliśmy tam na początku maja 1998 r.

W czasie sportowej rywalizacji, jak i w życiu codziennym, szkoła stara się wpoić swoim uczniom zasady czystej i uczciwej walki, za co w Ogólnopolskim Konkursie Promocji Wartości Fair Play w Sporcie i Wychowaniu Młodzieży w 1996 r. otrzymała wyróżnienie (znalazła się wśród 19 najlepszych szkół w Polsce). Natomiast Uczniowski Klub Sportowy "Orkan" działający przy SP nr 3 jako jedyny w Polsce otrzymał od Polskiego Komitetu Olimpijskiego wyróżnienie w postaci Listu Gratulacyjnego Fair Play.

Uczniowie "Trójki" zajmują wysokie lokaty nie tylko w zawodach sportowych, ale potrafią także ładnie o nich napisać. Mamy wśród naszych uczniów laureatów konkursów literackich zarówno na szczeblu wojewódzkim jak i ogólnopolskim. Należą do nich m. in. Ewa Bujko (III miejsce - Ogólnopolski Konkurs Literacki "Polscy sportowcy na igrzyskach olimpijskich"), Jakub Boruc (III miejsce - Ogólnopolski konkurs na opowiadanie o tematyce olimpijskiej), Łukasz Świerżewski (II miejsce - Konkurs: "Dziecięca twórczość literacka").Nie mniejszą popularnością cieszą się wśród naszych uczniów konkursy plastyczne. W tej dziedzinie również mamy spore osiągnięcia.

Samorząd Uczniowski naszej szkoły jest "instytucją" dbającą nie tylko o własnych kolegów i koleżanki. Obchodzi go także los innych dzieci. W związku z tym od 1995 r. organizuje on akcję "Mikołajki dla Domu Dziecka". Każdego roku na początku grudnia, nauczyciele i uczniowie całej szkoły przynoszą zabawki i książki, które potem są fantami w organizowanej loterii. Dochód z niej przeznaczany jest na potrzeby Państwowego Domu Dziecka w Zambrowie. Wśród uczniów rozprowadzane są ponumerowane losy (koszt takiego losu wynosi 1 zł). Fanty na loterii też są ponumerowane. 6 grudnia odbywa się losowanie. Zdarza się też tak, że fant trafia do tej samej osoby, która go przyniosła. Ale przecież nie chodzi o wygraną, tylko o dobro i szczęście dzieci, do których nie zawsze może przyjść Święty Mikołaj. Poza tym samorząd organizuje inne akcje m. in. zbiórkę makulatury, dy skoteki szkolne czy wigilię.

"Clean up the world" - dla nas nie jest to tylko pięknie brzmiące hasło. Szkoła bierze w tym czynny udział. Co roku we wrześniu uczniowie razem z nauczycielami wyruszają na "sprzątanie świata". Zazwyczaj są to okoliczne lasy. Do tej pory "sprzątaliśmy" w Czerwonym Borze i Rykaczach. Po dniu ciężkiej i wytężonej pracy można odpocząć, pobawić się i zjeść ciepłą kiełbaskę przy wspólnie zorganizowanym ognisku.

Uczniowie szkoły włączają się również w inne ogólnopolskie akcje mające na celu niesienie pomocy potrzebującym. 8 stycznia 1995 r. SP nr 3 zorganizowała koncert "Dzieci dzieciom" z okazji III Finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Koncert miał na celu prezentację dorobku i działalności kulturalnej szkół podstawowych i szkoły muzycznej w Zambrowie. Zebrano 1136,40 zł, za co otrzymaliśmy podziękowanie od samego Jurka Owsiaka.

Dzięki pomocy sponsorów (firm i instytucji zambrowskich) szkoła posiada nowoczesną pracownię komputerową oraz podłączenie do internetu. Dysponuje również swoją własną stroną www. Raz w tygodniu każdy z uczniów może przyjść do "klubu internetowego" i skorzystać z tej tak bardzo popularnej obecnie formy komunikacji.

Opisane wyżej fakty to tylko niektóre najważniejsze wydarzenia w długiej i bogatej historii Szkoły Podstawowej nr 3 im. Janusza Kusocińskiego w Zambrowie. W ciągu 40 lat istnienia przez mury "Trójki" przewinęło się ponad 3000 uczniów. Ci, którzy w 1958 r. rozpoczynali edukację, mają teraz 47 lat. Ci, którzy byli wtedy pierwszymi absolwentami liczą obecnie 54 lata. W roku szkolnym 1998/1999 liczba uczniów sięga 930.

Od 1958 r. w "Trójce" pracowało ponad 240 nauczycieli (od 14 przed 40 laty, do 56 dziś). Obecnie nowe pokolenie pedagogów zapisuje kolejne karty historii i kontynuuje tradycje dawnej SP nr 3.

opracowali: Andrzej Konopka (nauczyciel SP3)
Dariusz Grabowski (były nauczyciel SP3)